زمان تخمینی مطالعه: 17 دقیقه
امروز در این مقاله قصد داریم درباره بیماری کبد چرب صحبت کنیم.در واقع کبد چرب یعنی، در کبد شـما رسوبات چربی وجود دارد کـه باعث می شود عمل دفع سموم از کار بیافتد. افرادی کـه بـه مکررا نوشیدنی هاي الکلی مصرف می کنند در اولویت ابتلا بـه این بیماری هستند. بیماری کبد چرب بـه دو نوع : الکلی و غیر الکلی تقسیم بندی می شود، در ادامه علل اصلی ابتلا بـه کبد چرب و راه هاي درمان طبیعی آن را بررسی میکنیم.
علائم ابتلا به کبد چرب چیست؟
دسته از افراد هستند کـه با یک ضربه کوچک پوست‌شان بـه سرعت کبود و زخم می شود. زمانی که پوست بـه آسانی کبود می شود یا جای زخم کوچک روی پوست ، خیلی زود خونریزی می کند یعنی پروتئین هایي کـه برای انعقاد خون لازم دارید، بـه اندازه کافی تولید نمی شود و متاسفانه این یعنی کبدتان خوب کار نمیکند.
- قرمز شدن کف دست
سرخی کف دست وقتی با خارش همراه شود، یکی از علامت هاي چرب شدن کبد در بدن است. سرخی و خارش توامان کف دست بـه اریتمای کف دست مشهور اسـت و دلیل بـه وجود آمدنش بخاطر عادی نبودن سطح هورمون ها در خون اسـت.
- آنژیوم عنکبوتی
آنژیوم عنکبوتی ،حالتی است کـه مویرگ هاي عنکبوتی شکل زیر پوست دیده شود. علت بـه وجود آمدن این مویرگ ها افزایش استروژن در بدن اسـت. افزایش بیش از اندازه استروژن هم یعنی کبد بـه درستی کار نمی کند.
- وجود لک هاي پوستی و کک و مک
زمانی که روی پوست لک هاي قهوه اي رنگی بـه وجود می آید یعنی استروژن در بدن افزایش یافته تا آنزیمی به نام تیروزیناز در بدن شروع بـه رنگ ریزه هاي پوستی «مِلانین» کند. در نتیجه روی پوست بدن، لکه ها و کک و مک ایجاد می شود.
علل اصلی ابتلا به بیماری کبد چرب
مشکلی کـه به نام کبد چرب شناخته می شود ، در واقع با انباشت مداوم چربی در کبد ایجاد می شود. تجمع چربی ها در کبد در نهایت بـه حجم قابل توجهی از چربی منتج می شود و عملکرد کبد را به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد. بنابراین علائم کبد چرب کم کم خودش را نشان می دهد و موجب افزایش وزن، فشار خون بالا و کاهش وزن ناگهانی می شود.
قند موجود در موادغذایی
مواد غذایی که شـما در طول روز مصرف می کنید ، بخش ضروری از آن چیزی اسـت کـه شـما را سالم نگه می دارد یا چیزی کـه شـما را بیماری میکند. کبد چرب میتواند مسئول نشانه هایي مانند افزایش وزن، درد شدید در کبد و مشکلات قلبی، فشار خون بالا یا کلسترول را داشته باشد.ممکن اسـت رژیم غذایی شـما علت کبد چرب‌تان باشد، ولی نباید فکر کنید چربی هاي بد تنها دلیل این شرایط هستند. وجود قند بیش از حد در موادغذایی نیز یک علت دیگر برای کبد چرب اسـت. بـه ویژه اگر دیابت داشته باشید وجود قند زیاد در غذاهای مصرفیتان برای ابتلا بـه کبد چرب کافی اسـت.
مشروبات الکلی
در حقیقت این نوع کبد چرب را بیماری کبد چرب الکلی می نامند. در این مورد، آسیب وارد شده بـه کبد به دلیل وجود چربی نیست، ولی در عوض مصرف الکل بـه صورت مداوم ، در نهایت بـه کبد حمله میکند.بعد از حمله ، انتظار می رود که کبد بـه تصفیه سموم بدن بپردازد؛اما الکل مواد بسیار بیشتری را برای تصفیه در کبد قرار می دهد.
این امر در نهایت بـه تخریب کبد و در نتیجه بـه کبد چرب منجر می شود. همچنین توجه داشته باشید کـه اعتیاد بـه الکل می تواند زودتر از کبد چرب غیرالکلی شـما را بکشد.
مشکلات کلسترول
بزرگ ترین و اصلی ترین دلیل کلسترول بالا عبارت اسـت از استفاده از رژیمی کـه چربی هاي بد در آن زیاد اسـت. اما افزایش کلسترول تنها به دلیل رژیم غذایی‌تان نیست، وجود سابقه خانوادگی نیز در این موضوع دخیل است.
بیماری قلبی
بیماری قلبی نیز در کبد چرب نقش بسزایی دارد. اگر رژیم غذایی شـما ناسالم باشد پس بـه صورت بالفعل مستعد ابتلا بـه بیماری قلبی و یا کلسترول هستید. این موضوع در ارتباط با سابقه خانوادگی افراد نیز صدق میکند، بـه این دلیل شایسته اسـت.
شیوع بیماری قلبی در کبد چرب الکلی و غیر الکلی رخ می دهد. در کبد چرب الکلی فشاری کـه بـه واسطه الکل بر بدن تان ایجاد می شود بـه کبد محدود نمي شود و در نهایت کلیه، پوست، مثانه و قلب را نیز درگیر خواهد کرد.
تری گلیسیرید
تری گلیسیرید نوعی چربی در خون اسـت.تری گلیسیرید عبارت اسـت از چربی ها، مواد مغذی و کالری هایي کـه بدن تان جذب نمي‌کند. این ها وارد جریان خون تان می شوند و این جریان خون بـه تمام بخش هاي بدن از جمله قلب و کبدتان میرود. اگر در قلب تان بمانند در دسترس ریسک فزاینده کلسترول و بیماری قلبی قرار خواهید گرفت.
فشار خون بالا
فشار خون بالا می تواند در افراد خانواده دیده شود «سابقه خانوادگی تأثیرگذار اسـت» یا اینکه در نتیجه سبک ناسالم زندگی باشد. اگر فشار خون بالا دارید و علاوه بر آن دیگر علائم مطرح شده در این مقاله در شـما وجود دارد، در خطر ابتلا به کبد چرب هستید.
پیش دیابت دارید
دیابت شرایطی اسـت کـه از رژیم غذایی و وزن تان بـه وجود می آید یا ممکن اسـت به خاطر ژنتیک و سابقه خانوادگی‌تان باشد. دیابت دو نوع اسـت، دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2. طبق معمول دیابت با طیفی از بیماری ها و مشکلات مانند فشار خون بالا، کلسترول، چاقی و بیماری قلبی در ارتباط اسـت. تعداد زیادی از افراد نمی دانند قبل از ابتلا بـه دیابت یک مرحله دیگر به نام پیش دیابت وجود دارد.
در مراحل اولیه پیش دیابت ، نشانه ها و علائم دیابت شروع بـه بروز می کنند و بهتر اسـت در آن موقعیت بلافاصله بـه دکتر مراجعه کنید. این شرایط شـما را در دسترس خطرات جدی سلامتی مانند بیماری قلبی قرار میدهد و ممکن اسـت بـه کبد چرب دچار شوید. (اگر این مشکل زود شناسایی شود قابل درمان اسـت.)
مقاومت در برابر انسولین
وقتی لوزالمعده دیگر نتواند بخاطر ورود مداوم کربوهیدرات ها بـه بدن سطح قندخون را تنظیم کند، پیش دیابت بـه دیابت نوع 1 یا 2 تبدیل می شود. در نتیجه، لوزالمعده مقاومت خود را در برابر انسولین از دست میدهد و در آزاد شدن منظم این هورمون در جریان خون بـه هنگام بالا رفتن سطح گلوکز، وقفه ایجاد مي‌کند. به همین دلیل لازم اسـت افراد مبتلا بـه دیابت، انسولین مصرف کنند.
در این شرایط باید کربوهیدرات را از رژیم غذایی تان حذف کنید و سعی کنید برنامه غذایی کتوژنیک داشته باشید.در این برنامه غذایی تمام کالری هاي‌تان از منابع چربی و پروتئین بـه دست می آید و مقدار کربوهیدرات بازرسی شده اسـت.
داروها
افرادی کـه از کبد چرب رنج می برند ممکن اسـت بخاطر داروهایی کـه مصرف میکنند بـه این مشکل گرفتار شده باشند. برخی داروها تأثیر شدیدی روی کبد دارند.
توصیه می کنیم افرادی کـه بـه صورت روزانه از پروتکل هاي دارویی مزمن کـه شامل دو درمان دارویی یا بیشتر هستند استفاده می کنند بـه صورت منظم مورد آزمایش قرار بگیرند و وضعیت کبدشان بررسی شود.
کمبود ورزش و فعالیت بدنی
ورزش بـه بازرسی عملکرد قلبی و عروقی و التیام متابولیسم بدن کمک می کند کـه در نهایت سلامت سیستم گوارش بدن را التیام میبخشد. عدم فعالیت بدنی نیز بـه پیشرفت تعداد زیادی از اختلالات و بیماری‌ها در بدن منجر می شود، از جمله بیماری کبد چرب. مصرف تنقلات، داروهای تجویزی و لم دادن در تمام روز از جمله فاکتورهای فاجعه بار هستند.
اگر پزشک متخصص، بیماری کبد چرب را در شـما تشحیص دهد کارهایی مانند پاکسازی رژیم غذایی و ورزش منظم را به شـما توصیه خواهد کرد.
عوامل خطر
بیماری کبد چرب غیر الکلی عوامل خطری دارد کـه تعداد خاصی از افراد را بیش از دیگران تحت تأثیر قرار می دهد. اگر در هر یک از این دسته بندی‌ها قرار میگیرید، بهتر اسـت بـه پزشک متخصص مراجعه کنید. برخی فاکتورهای خطر عبارتند از:
- سطوح بالای کلسترول در خون
- چاقی و اضافه وزن
- افرادی کـه از عوارض سندرم متابولیک رنج می برند
- زنانی کـه سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند
- افرادی کـه مشکل آپنه خواب دارند
- دیابتی ها و افرادی کـه از داروهای مزمن استفاده میکنند
- افراد مبتلا بـه مشکلات تیروئید مانند پرکاری تیروئيد
- افرادی کـه کم کاری غده هیپوفیز دارند
راه های درمان طبیعی و خانگی کبد چرب
طبق معمول بیماری کبد چرب در ابتدا علائم خاصی ندارد. از این رو تشخیص درست و بـه‌موقع بیماری کبد چرب، پیش از شروع روند درمان کبد چرب ضروری اسـت. تا کنون راه هاي درمان چربی کبد بـه صورت قطعی شناسایی نشده اسـت و کبد چرب درمان قطعی ندارد. ولی عوارض منفی این بیماری میتواند با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و درمان هاي خانگی تا حد زیادی کاهش یابد.
سرکه سیب
سرکه سیب اولین پیشنهاد مـا برای درمان کبد چرب می باشد. این ماده ي غذایی بـه کاهش تجمع چربی کبد کمک میکند و در کاهش وزن مؤثر اسـت. علاوه بر این موضوع سرکه ي سیب بـه عملکرد درست کبد و کاهش التهابات کبد نیز کمک میکند.
برای استفاده از سرکه سیب از روش زیر استفاده کنید :
- یک قاشق غذاخوری سرکه ي سیب خام و تصفیه نشده را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید.
- بـه آن عسل هم اضافه کنید.
- می توانید 2 بار در روز و پیش از مصرف غذا آن را میل کنید.
- این کار را برای چند ماه ادامه دهید.
لیموترش
لیموترش ویتامین C بالایی دارد. این ویتامین با خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد ، بـه کبد کمک میکند تا با تولید آنزیم گلوتاتیون، اثرات سموم را بر کبد خنثی کند. در نتیجه لیموترش، با خاصیت زهرزدایی که دارد بـه عنوان یک راه درمان کبد چرب شناخته می شود و بـه التیام کبد چرب کمک میکند. همچنین ماده نارنجین موجود در لیموترش در کاهش التهابات کبدی مؤثر اسـت.
برای استفاده از لیموترش از روش زیر استفاده کنید :
- آب نصف یک لیموترش را در یک لیوان آب بریزید و آن را میل کنید.
- این کار را 2 یا 3 بار در روز ، بـه مدت چند هفته تکرار کنید.
- همچنین می توانید 2 تا 3 لیموترش را برش بزنید، در ظرف آب بریزید و آن را در بازه هاي منظمی میل کنید.
گیاه قاصدک
گیاه قاصدک،بـه تجزیه ي چربی جمع شده در کبد کمک می کند و عملکرد کبد را التیام می بخشد. بر اساس تحقیقاتی کـه نتایج آن در سال 2013 بـه چاپ رسیده اسـت، عصاره ي برگ قاصدک می تواند در پیشگیری و درمان چاقی مرتبط با کبد چرب غیر الکلی مؤثر باشد.
برای استفاده از گیاه قاصدک از روش زیر استفاده کنید :
- 1 قاشق چای خوری ریشه ي خشک شده ي قاصدک را به یک فنجان آب داغ اضافه کنید.
- بـه مدت 5 الی 10 دقیقه درپوشی روی آن بگذارید.
- روزانه سه فنجان از این نوشیدنی را میل کنید.
- این کار را به مدت چند هفته ادامه بدهید.
- همچنین می توانید از برگ قاصدک در سالادها و غذاها استفاده کنید.
- اگر در دوران بارداری هستید یا بـه بیماری دیابت مبتلا هستید، از مصرف این گیاه خودداری کنید.
چای سبز
بر اساس نتایج پژوهش سال 2013 ، چای سبز با دارا بودن مقادیر بالای کاتچین بـه التیام عملکرد کبد کمک میکند و موجب کاهش چربی کبد بیماران مبتلا بـه کبد چرب غیر الکلی می شود. علاوه بر این ها چای سبز جزو بهترین خوراکی هاي چربی سوز اسـت.
زردچوبه
زردچوبه با دارا بودن آنتی اکسیدان هاي ارزشمند، میتواند درمان خانگی مؤثری برای بیماری کبد چرب باشد. همچنین زردچوبه می تواند بـه پیشگیری از بیماری کبد چرب کمک کند. زردچوبه به دلیل خاصیت آن در بالا بردن قدرت بدن برای هضم چربی اسـت، بنابراین از تجمع چربی در کبد پیشگیری می کند. علاوه بر این، زردچوبه بـه زهرزدایی از کبد نیز کمک می کند.
برای استفاده از زردچوبه از روش زیر استفاده کنید :
- یک چهارم قاشق چای خوری پودر زردچوبه را در 2 لیوان آب بریزید و بگذارید بجوشد.
- آن را دوبار در روز بنوشید.
- این نوشیدنی را به مدت چند هفته مصرف کنید.
- همچنین می توانید نصف قاشق چای خوری پودر زردچوبه را در یک لیوان شیر گرم حل و روزی یک بار میل کنید.
- اگر کپسول یا مکمل‌هاي زردچوبه را پیدا کردید، می توانید آن ها را نیز با مشورت پزشک مصرف کنید.
شیرین بیان
می توانید از شیرین بیان برای درمان بیماری هاي کبد، خصوصا کبد چرب غیر الکلی استفاده کنید. بر اساس تحقیقات صورت‌گرفته، عصاره ي ریشه ي شیرین بیان در کاهش فعالیت آنزیم هاي ترانس‌آمیناز در بیماری کبد چرب غیرالکلی مؤثر اسـت. همچنین شیرین بیان از آثار منفی فلزات سنگین و سموم بر کبد جلوگیري میکند.
برای استفاده از شیرین بیان از روش زیر استفاده کنید :
- نصف قاشق چای خوری ریشه ي شیرین بیان را به یک فنجان آب داغ بیفزایید.
- روی آن درپوشی بگذارید و اجازه بدهید بـه‌مدت 5 الی 10 دقیقه دم بکشد.
- سپس کمی عسل بـه آن اضافه کنید.
- این نوشیدنی را دوبار در روز میل کنید.
- همچنین می توانید یک قاشق غذا خوری پودر شیرین بیان را با دو قاشق چای‌خوری عسل ترکیب و روزی یک بار آن را میل کنید.
- این کار را به مدت چند هفته تکرار کنید.
پاپایا
براساس علم باستانی در هندوستان ، میوه و دانه‌‌ي پاپایا یکی از راه‌هاي درمان کبد چرب اسـت. همچنین پاپایا در چربی سوزی نیز نقش بسزایی دارد.
برای استفاده از میوه پاپایا از روش زیر استفاده کنید :
- 5 یا 6 دانه ي خشک پاپایا را آسیاب کنید.
- پودر آن را با یک قاشق غذاخوری آب لیموترش تازه ترکیب و 2 بار در روز میل کنید.
- این کار را به مدت یک ماه ادامه بدهید.
- روزی یک برش از پاپایای رسیده را به همراه عسل میل کنید.
- پاپایای خام را در سوپ و سالادتان بریزید و مصرف کنید.
سبزیجات خام
ترکیبات طبیعی موجود در سبزیجات و میوه ها و گیاهان برای درمان کبد چرب مفیدند و یک نوع داروی گیاهی برای کبد چرب محسوب می شوند. بنابر این افزودن این مواد بـه رژیم غذایی بسیار ضروری اسـت.
یک راه مناسب برای بهره‌مندی از خواص سبزیجات، گرفتن آب آنهاست. با اینکار می توانید تا حد زیادی آسیب هاي وارد شده بـه کبد را جبران کنید. مصرف آبِ سبزیجات، هضم و جذب آن ها را راحت‌تر میکند. سبزیجاتی مانند کلم پیچ، کلم، کاهو، گل کلم، کلم بروکلی، مارچوبه، چغندر و کرفس در زهرزدایی کبد مؤثرند.
ریشه ی زنجبیل
خوراکی هایي کـه فیبر بالایی دارند، بـه سلامتی دستگاه گوارش، پیشگیري از بیماری هاي گوارشی و تسریع زهر زدایی از بدن کمک میکنند. بـه‌عنوان مثال ریشه ي زنجبیل برای دستگاه گوارش مفید اسـت. با جوشاندن برش هاي زنجبیل در چای سبز یا آب، می توانید چای زنجبیل درست کنید. هم چنین میتوانید زنجبیل را به غذاهایی مانند سوپ بیفزایید و از خواص آن بهره مند شوید.
سیب زمینی شیرین
سیب‌زمینی شیرین بـه‌خاطر داشتنِ پتاسیم بالا، برای تصفیه ي کبد مفید اسـت. یک سیب زمینی شیرین نزدیک بـه 700 میلی‌گرم پتاسیم و مقدار زیادی ویتامین C، ویتامین D و ویتامین 6B دارد. علاوه بر آن منیزیم و آهن نیز در سیب زمینی شیرین بـه وفور یافت می شود. سیب‌زمینی شیرین طعم دلپذیری دارد و قند موجود در آن بـه‌آهستگی وارد جریان خون می شود. بنابر این باعث جهش ناگهانی قند خون نمی شود.
